عصب کشی دندان
عصب کشی دندان یا درمان ریشه یا روت کانالتراپی معالجه مجرای ریشه دندان است. از جمله عواملی که باعث میشود دندان شما به درمان ربشه عصب کشی نیاز پیدا کند شامل: پوسیدگی دندان، بیماریهای پیشرفته لثه، عدم رعایت بهداشت، ضربه خوردن و …. است.
عصب کشی دندان چیست؟
درمان ریشه درمانی است که طی آن مواد عفونی و عصب موجود در مغز دندان برداشته میشود تا دندان از آسیب میکروبها در آینده در امان باشد. به دنبال پوسیدگی، ساختارهای دندان مانند مینا و عاج تغییر ماهیت میدهند و از بین میروند و کمکم نیاز به درمان عصبکشی در این شرایط دیده میشود. کانال ریشه و فضای داخل آن دارای حفرههای هستند که به طور طبیعی بافتهای عصبی و رگهای خونی و بافتهای سلولی دیگری را در خود جای میدهند. در صورتیکه پوسیدگی دندان در مراحل اولیه درمان نشود و پوسیدگی از مینا عبور نموده و به عاج گسترش یابد در ادامه میتواند به فضای پالپ گسترش یابد.
ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان یک محفظه بسته است، التهاب باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.
علائم التهاب ریشه
- شروع و تداوم درد دندان به هنگام نوشیدن مایعات سرد و گرم
- درد خودبهخودی دندان بدون محرک
- درد در اثر جویدن و یا گاز گرفتن
- پوسیدگی یا ضایعه و آبسه در انتهای ریشه
- خروج چرک یا تورم
روشهای درمان ریشه یا عصب کشی دندان
دندانپزشک بعد از برداشتن پوسیدگیها به کانالهای که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا میکند و ابتدا پالپوتومی صورت میگیرد یعنی با سوراخ کردن سطح پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ یا عصب کاهش پیدا کرده و درد کم میشود.
تعداد کانالها بستگی به دندان دارد مثلاً دندان های جلویی فک، تک کاناله است ولی دندانهای آسیا سه یا چهار کانال دارد. کانالهای پالپ فقط حاوی عصب نیستند بلکه عروق نیز در این کانال ها وجود دارند و تمام این رشته های عصبی داخل کانال، به رشته عصب فک، متصل می شوند. در بعضی موارد عصب داخل کانال یک دندان ممکن است به علت کاهش خونرسانی از بین رفته باشد اما باکتری ها و میکروارگانیسم ها همچنان در این کانال وجود داشته باشد. این کانال ها که با پوسیدگی یا میکروب ها آلوده شده اند عفونت را تا پای ریشه منتقل می کنند و باعث می شود در اثر واکنش التهابی، استخوان دور ریشه دچار التهاب و تحلیل شده و از بین برود.
کاری که دندانپزشکان کلینیک دندانپزشکی درسان انجام می دهد، این است که جلوی این روند را قبل از اتفاق افتادن بگیرند یا اینکه بعد از اتفاق افتادن، آن را درمان کند.
این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آنها، شکل دادن کانالهای ریشه به نحوی که مواد دارویی شستشودهنده تا انتهای کانالها برسد و در آخر با پر کردن کانالهای ریشه طوری که کاملاً بسته شوند و امکان عبور میکروبها و محصولاتشان از مسیر آنها کاهش یابد، انجام می شود.
در عصب کشی دندان عفونت های داخل پالپ و ریشه دندان کامل تخلیه می شود و سپس کانال دندان را کاملا تمیز و عاری از هر گونه باکتری و عفونت می کنند و با استفاده از فایل و ابزار های داخل کانال، دیواره ها تا انتهای ریشه را نیز پاکسازی می کند و با محلول شستشو عفونت زدایی می گردد و پس از قرار دادن مواد خشک کننده داخل کانال حفره را کاملا خشک می کنند و سپس با مواد پر کننده کانال که ساختاری پلاستیکی دارد، کانال پر می شود. پس از درمان ریشه، تاج دندان ترمیم می شود و پر کردن تاج مرحله ای جداگانه خواهد بود. ضمنا در حین درمان ریشه گرفتن رادیوگرافی جهت تعیین طول کانال و مسیر درست درمان، الزامیست.
معمولا بعد از این اعمال کم کم کم دندان، که عصب خود را از دست می دهد، اصطلاحا می میرد و اگر بعد از این به هر دلیلی مجدد عفونی شود، یا ضایعاتی در انتها و اطراف ریشه به وجود بیاید، باید از انتهای ریشه داخل استخوان، اعمال جراحی انجام شود تا عفونت به شکل دیگری تخلیه گردد.
طول دوره درمان عصب کشی دندان
درمان اکثر دندانها را میتوان در یک جلسه تمام کرد. درمان برخی از دندانها ممکن است به دو جلسه و تعداد اندکی نیز حتی به بیش از دو جلسه نیاز داشته باشند. در صورتیکه درمان ریشه بطور صحیح و اصولی انجام شود و حفره کانال دقیق و با طول کارکرد مناسب با مواد پرکننده پر شود، و شرایط بهداشتی ایده الی برای این فرایند رعایت شود، احتمال موفقیت درمان ریشه در بلند مدت، بسیار بالاست.
با این وجود برخی از درمانها با وجود اینکه درمان کامل انجام شده است ممکن است با شکست مواجه شوند. در این موارد ممکن است چاره رفع این مشکل درمان مجدد یا جراحی باشد. جراحی اندودنتیک مشکلات ناشی از انتهای ریشه را برطرف میکند. بعد از درمان ریشه و طی از بین رفتن بیحسی احتمالاً برای چند روز درد گذرایی وجود خواهد داشت که با داروهای مسکن قابل کنترل خواهد بود. پس از درمان ریشه نیاز است که تاج دندان پر شود. گرفتن رادیوگرافی در حین مراحل درمان ریشه و عصبکشی الزامی است.
چرا عصب کشی مجدد نیاز است؟
این احتمال وجود دارد که برخی از درمان ها، با وجود اینکه درمان ریشه انجام شده است، ممکن است در آینده با شکست مواجه شود. در این موارد ممکن است گاها نیاز به درمان ریشه مجدد وجود داشته باشد، گاهی هم نیاز به جراحی انتهای ریشه. درمان مجدد معمولاً به منظور معالجه ضایعهای که علائم و نشانههای پایدار دارد، انجام میشود. حتی اگر ضایعهای وجود نداشته باشد ممکن است به منظور جلوگیری از ایجاد آن در آینده این کار صورت گیرد. ضایعات پایدار حتی در صورت نداشتن علائم هم نیاز به درمان دارند.
اگر طرح درمان حفظ دندان دارای ضایعه باشد، احتمال انجام درمان مجدد ریشه و یا جراحی مطرح است. درمان مجدد وقتگیرتر بوده و عفونتهای داخل کانال ریشه به بهترین نحو با درمان مجدد حذف میشود اما در مواقعی هم پس از درمان مجدد ریشه یا همان عصبکشی مجدد ممکن است نیاز به درمان جراحی یا قطع ریشه نیز به وجود بیاید. پس از درمان ریشه ممکن است دندان شما به پست و یا روکش بنا به توصیه دندانپزشک احتیاج داشته باشد.
پزشک شما در طی جلسات کانال دندان را شستشو می دهد و عفونت ها و باکتری ها را مرتبا با شستشو و قرار دادن دارو تسکین دهنده التهابات ریشه در داخل حفره کنترل می کند و سپس پس از پاکسازی کامل ریشه ها پر می شوند و بعد بازسازی تاج یا ترمیم را انجام می دهد. پس از درمان ریشه و طی از بین رفتن بی حسی، احتمالا برای چند روز درد خواهید داشت.البته میزان درد و شرایط بهبودی دندانهای مختلف با یکدیگر متفاوت است ولی اصول کلی مبنی بر این است که پس از درمان ریشه یا عصب کشی دندان معمولا درد و تورم تا 72 ساعت طبیعی است ولی این درد با داروهای مسکن قابل کنترل خواهد بود.
دستورات پس از درمان عصب کشی دندان یا ریشه
درد و تورم قبل و بعد از درمان ریشه طبیعی بوده، معمولاً 3 تا 7 روز زمان بهبودی متغیر است که با تجویز آنتیبیوتیک و مسکن برطرف میگردد. معمولاً دندان در بین جلسات درمانی و چند هفته پس از پایان آن به ضربه حساس خواهد بود، چنانچه برای مدتی طولانی ادامه پیدا کرد یا بر شدت آن افزوده شد با کلینیک تماس حاصل نمائید.
درمان ریشه دندان ها در بیش از ۹۰ % موارد با موفقیت همراه است و عدم موفقیت آن ممکن است به علت ماندن آبسه در نوک ریشه همراه باشد که گاهاً با انجام عصب کشی مجدد و قطع ریشه قابل نگهدار ی است.
باید دانست که با توجه به هزینه بیشتر عصب کشی باید مراقبت هم بیشتر انجام گیرد. دندان عصب کشی شده بعلت نداشتن عصب به پوسیدگی ، سرما و گرما حساس نبوده و در صور ت بهداشت ضعیف براحتی پوسیده می گردد و بعلت خارج کردن عصب و محتویات پالپ و تراش زیاد در تاج دندان مرده، همانند یک دندان زنده و محکم نبوده و باید از خوردن غذاهای سفت و شکننده اجتناب کرد.
لطفاً توجه بفرمایید پانسمان روی دندان شما موقتی بوده و در اسرع وقت بعد از اتمام درمان ریشه، تاج دندان باید پر شود و یا کارهای مربوط به روکش دندان آغاز شود.حداکثر فاصله زمانی مجاز بین اتمام درمان ریشه با انجام درمان تاج به طور متوسط سه هفته است و بیش تر از این زمان ممکن است دندان شما به علت نشت بزاق از پانسمان موقت دوباره نیاز به درمان مجدد پیدا کند که این امر برای شما هزینه مجدد دارد. اگر پانسمانتان افتاد در سریع ترین زمان ممکن برای پانسمان مجدد مراجعه کنید. روی دندان به هیچ عنوان نباید باز بماند.
چنانچه پر کردگی های تاج بسیار وسیع باشد با قرار دادن پین داخل ریشه پر کردگی محافظت و محکم می شود و یا جهت جلوگیری از شکستگی و عود پوسیدگی دندان عصب کشی شده زیر روکش می رود.
متخصصین و کادر درمانی ما در کلینیک دندانپزشکی درسان اقدامات تشخیصی، درمانی و مراقبتی مرتبط با عصب کشی را با کیفیت و دقت بسیار بالا به بیماران محترم ارائه مینمایند.